هری پاتر و یادگاران مرگ

• 2010
• آمریکا, انگلستان
• خانوادگی, فانتزی, ماجراجویی
• 146 دقیقه
• انگلیسی
• PG-13

در این قسمت ثابت می شود که والدمورت در خانه ی مالفوی هاست و استاد مطالعات مشنگی هاگوارتز را می کشد. اسنیپ به والدمورت اطلاع می دهد که هری را قبل از تولد هفده سالگی اش از خانه ی خاله و شوهرخاله ش خارج کنند...

نقد و بررسی فیلم به قلم J.K. Rowling (جی کی رولینگ)

نقد و بررسی کامل فیلم

جی. کی. رولینگ :  هری پاتر و یادگاران مرگ بهترین فیلم ساخته شده از این کتاب ها است.

 همه ما می دانیم که پایان نزدیک است. حتی برای هری پاتری که  یک پدیده فرهنگی ادبی سرگرمی یک دهه گذشته بوده است. رکورد فروش 400 میلیونی نسخه های کتاب و بیش از 5 میلیارد دلار از فروش فیلمها گواه این ادعا است. چه از هری پاتر خوشمان بیاید چه نیاید، هری پاتر تاثیرش را بر تمامی کودکان جهان، از امریکا تا جزایرگمنام آفریقایی، از چین تا ایران، خلاصه سرتاسر دنیا گذاشته است. «جی. کی. رولینگ» با نوشتن کتاب های هری پاتر به بحث درباره رمز و راز و اسطوره كه بخشی از آن با جادو صورت گرفته پرداخته است. پاسخ دادن به قسمتی از نیازهای ازلی بشر! اینكه بشر متعلق به چه دوره زمانی است و نیازهایی فراتر از نیازهای زمینی دارد، از موضوعاتی است كه «رولینگ» به آن ها توجه كرده است. هری پاتر این فضا را هم برای كودک و هم برای بزرگسال فراهم كرد. در واقع نویسنده روی نیاز فطری بشر انگشت گذاشته است. اسطوره و افسانه آنقدر جذاب هستند كه مخاطب آنها محدود به یك گروه خاص نمی ماند. انسان معاصر بهتر از تمام تئوریسین های عصر روشنگری نیاز معنوی خود را به باور كردن نیرویی برتر و ماورالطبیعی جدی گرفته است. خالق هری پاتر تمام آنچه را روزی دور ریخته شده بود، ‌بازتولید كرده است. او «مشنگ ها» (Muggles) انسان های یك بعدی، خودخواه و پیش پا افتاده ای را كه منكر نیروهای ماورالطبیعی می شوند، به سخره گرفته و دنیایی را به تصویر كشیده است، سرشار از هر آنچه عقل و منطق وجود آن را ناممكن فرض می كند.‌ «رولینگ» در دنیای جادویی خود مذهب را در قالب جدیدی طرح ریزی می كند: سحر و جادو و افسانه هایی که هرکدامشان از یک نقطه از کره زمین گرفته شده است؛ از یونان تا چین و ایران و هند و..! هری پاترها، قصه های فانتزی متوسطی اند، با ساختار ادبی متوسط اما در چارچوب قواعدی منسجم و  تاریخی طولانی از هنجارهای اقتصادی و سیاسی و.. می آیند و جهان را تسخیر می کنند! استقبال بی نظیر و همگانی از هری پاتر را می توان حاصل سرخوردگی همگانی انسانها از جهانی دانست كه با تاكید صرف بر محسوسات و پدیده های عینی، خط بطلان بر تمامی احساساتی كشیده است كه گا و بی گاه بر جان انسان های سرگشته این قرن آهنی عارض می شود و الگوهای استدلالی و منطقی وی را زیر سوال می برد.

اولین قسمت فیلم یادگاران مرگ شروع نقطه پایانی برای اثری است که  در یک دهه اخیر تبدیل به یکی از بزرگترین پدیده های صنعت سینما شده است. آخرین قسمت این مجموعه فیلم در زمانی اکران عمومی می شود که 10 سال از اولین اقتباس سینمایی قصه کتاب پرخواننده «جی. کی. رولینگ» می گذرد. اما هیچکدام از فیلم های ساخته شده نتوانستند حق کتاب ها رابه خوبی ادا کنند و در چند سطح پایین تر از کتاب ها قرارمی گیرند. حتی همین قسمت هفتم که بنا به گفته «جی. کی. رولینگ» بهترین فیلم ساخته شده از این کتاب ها است نیز باز به خوبی خود کتاب نیست!

هفتمین اقتباس سینمایی ازکتاب هری پاتر با عنوان هری پاتر و یادگاران مرگ تبدیل به دو فیلم شده است و کیست که نداند این کار برای سودآوری بیشتر بوده است؟ البته بعضی ها  گفته اند قصه هفتمین قسمت مجموعه کتاب هری پاتر بر خلاف جلدهای قبلی آن به گونه ای است که نمی توان بسیاری از جزییات آن را هنگام تبدیل شدن به فیلم سینمایی حذف کرد. آنها می گویند لازم است که این جزییات در دل قصه فیلم وجود داشته باشد تا تماشاگران بتوانند آن را خیلی خوب درک کنند. این در حالی که یکی از  قطورترین کتاب این سری با عنوان هری پاتر و محفل ققنوس تبدیل به کوتاه ترین فیلم شد!

در  یادگاران مرگ  قسمت طولانی میانی کتاب که باعث خرد شدن اعصاب بچه ها می شود حسابی کش داده شده است. به همین دلیل تک تک جزیات کتاب به فیلم منتقل شده و یادگاران مرگ وفادارترین فیلم به سری کتاب های هری پاتراست و به نوعی یک توفیق اجباری محسوب می شود.

این یک خداحافظی طولانی با موفق ترین سری فیلم های دهه اخیر است که با هری پاتر و یادگاران مرگ آغاز می شود و به نوعی آغاز یک پایان است. به همین دلیل استیو کلاوز  فیلمنامه نویس فیلم کار بسیار سختی پیش رو داشته است! از یک طرف باید چندین داستان گوناگون و لایه به لایه را به هم وصل می کرده، و از طرف دیگر باید نزدیک به یک دوجین کاراکتر که در قسمت آخر حضوردارند را در فیلم جا می داده و تمامی مقدمات بخش دوم قسمت آخر را با تمامی طولانی بودنشان فراهم می کرده. نتیجه اش شده یک فیلم 146دقیقه ای که حتی طرفداران هری پاتر هم با دیدن این همه کاراکترهای جوروا جور و اتفاقات پشت سرهم گیج می شوند! حداقل یک دوجین هنرپیشه سرشناس انگلیسی در فیلم بازی کرده اند (از هلنا کارتر بگیر تا جولی والترز!)

دیوید ییتس کارگردان هری پاتر و یادگاران مرگ می گوید: «این قسمت از هری پاتر فیلمی زیبا و در بعضی مواقع آزاردهنده است.» دیوید ییتس قبلا دو قسمت  هری پاتر و محفل ققنوس و هری پاتر و شاهزاده دورگه راکارگردانی کرده است و با حال و هوای فیلم کاملاً آشنا است. فیلم ییتس دارای جلوه های ویژه جذابی است که «افسانه یادگاران مرگ» را به تصویر می کشد! جلوه های ویژه استفاده شده در نبرد های هوایی و زمینی کاملا منسجم وخوش ساخت هستند  وکاملا در اوج است.

یادگاران مرگ بسیارجسورانه آغازمی شود: «اینها زمان های تیره هستند، اینجاجایی برای انکار نیست.» این دیالوگ را وزیر جادوگری روفوس اسکریم (بیلی نایی در نمایی کلوز-آپ) می گوید. و این حرف را لرد ولدمورت (رالف فاینس) به همراه مرگ خوارها تأیید می کنند!

در این قسمت ثابت می شود که والدمورت در خانه ی مالفوی هاست و استاد مطالعات مشنگی هاگوارتز را می کشد. اسنیپ به والدمورت اطلاع می دهد که هری را قبل از تولد هفده سالگی اش از خانه ی خاله و شوهرخاله ش خارج کنند. والدمورت که نمی خواهد اتفاقی که در کتاب چهار، بین چوب دستی خودش و هری افتاد دوباره رخ بدهد، چوبدستی مالفوی را از او می گیرد. تقریبا فهمیده است که فقط خودش می تواند هری را بکشد.

دورسلی ها، به خاطر اینکه هر لحظه ممکن است والدمورت شکنجه شان بدهد و جای هری را از آنها بپرسد، به جای نامعلومی منتقل می شوند. پنج روز قبل از تولد هری، مودی، لوپین، تانکس، رون، هرمیون، بیل، فرد، جرج، فلور، مانداگاس، آقای ویزلی، هاگرید و کینگزلی، به «پریوت درایو» می آیند تا هری را به یه جای امنی منتقل کنند. چون درست در روز تولد هفده سالگی هری، طلسم محافظ خانه هری شکسته می شود و والدمورت به راحتی می تواند به او دسترسی پیدا کند. مرگ خوارها نمی دانند که هری در آن شب منتقل می شود. رون، هرمیون، فرد، جرج، فلور و مانداگاس معجون مرکب پیچیده شامل موی هری را می خورند و در این حالت ما هفت تا هری پاتر داریم. هر هفت هری با یک همراه، یک سری با جارو و یک سری با تسرال، و هری پاتر اصلی و هاگرید هم با موتور قدیمی سیریوس حرکت می کنند که اگر کسی خواست تعقیبشان بکند، گیج بشود. اما انگار که مرگ خوارها خبر داشتند که هری را آن شب منتقل می کنند و…..

هری پاتر و یادگاران مرگ برای کسی که اولین بار این مجموعه از فیلم را می بیند کاملاً پیچیده است. در طول146دقیقه فیلم  ما  با انبوه شخصیت های قدیم و جدید هری پاتر روبرو می شویم و لازم است شما تمامی کاراکترهای قبلی هری پاتر را به یاد داشته باشید. با اینکه من تمامی قسمتهای قبلی هری پاتر رادیده ام، در بعضی مواقع  اصلاً متوجه نمی شدم که کاراکترها درباره چه موضوعی دارند صحبت می کنند. مثلاً وقتی که هرمیون دارد به هری پاتر توضیحاتی می دهد! البته این نکته های کوچک هرگز من را اذیت نمی کرد. چون نکات اصلی فیلم بیشتر در صحنه های اکشن و کاراکترهای بی شمار فیلم است.

اکران هری پاتر و یادگاران مرگ در تعطیلات ممکن است توجه های زیادی را در سرتاسر دنیا به این فیلم جلب کند، ولی همه را با یک پاسخ بزرگ تا آتش بازی نهایی که همزمان با  اکران قسمت آخر آن  که 15جولای است مواجه می کند. پیچش‌های‌فیلم  تماشاگران را درگیر خود می‌کند و مملو از حسی عمیق از تنهایی و فقدان است.

بازی های فیلم از ابتداء تا انتها یک دست وخوب است. دلیل اصلی اش هم حضور ستارگان نامدار سینمای بریتانیا در جلوی دوربین است. البته به غیر از  سه بازیگر اصلی که در بیشتر مواقع دارند به صورت  متعجب به ساختمان های هنری اروپایی  نگاه می کنند.

یک سوم ابتدایی فیلم بسیار سرحال و بذله گو است. یک سوم میانی بسیار کشدار و خسته کننده، و یک سوم پایانی هم مقدمه ای برای قسمت بعدی است. فیلم هری پاتر و یادگاران مرگ یک فیلم  تاریک و نیست انگارانه و یک اکشن تریلر با پیام های پنهان سیاسی مذهبی، به همراه یک رابطه چندوجهی عشقی است. شخصیت هری در فیلم دوست داشتنی است، چون ادعای خوب بودن ندارد و درس اخلاق نمی دهد. در عین حال خوب است و برای به پیروزی رسیدن اخلاق می جنگد. بخش هایی در فیلم وجود دارد که ثبات فیلم را به هم می‌ریزد. درجاهایی کمدی سطحی‌ای که رون، هرمیون و لاوندر در آن نقش دارند، هرچند که وفادار به کتاب هستند، اما به دلیل ضعف در یکپارچگی و یکدستی در فیلم موفق از آب در نیامده‌اند.

اگر شما از طرفداران پروپاقرص هری پاتر باشید و کتابهای آن را از صبح تا شب می خوانید، پس از پایان این قسمت زیرلب زمزمه می کنید «من برای قسمت بعدی لحظه شماری می کنم!» ولی اگر از سینماروهای عادی باشید، پس از پایان فیلم همراهتان شما را از خواب بیدارمی کند تا سالن سینما را ترک کنید!

منبع : پرده سینما